پی آر پی زانو یکی از پیشرفتهترین روشهای درمانی است که بدون نیاز به جراحی، درد و مشکلات زانو را کاهش میدهد. این روش نوین با استفاده از پلاکتهای خون خود بیمار، فرآیند بازسازی و ترمیم طبیعی بدن را تقویت میکند. اگر از درد زانو خسته شدهاید و به دنبال راهکاری موثر و ایمن هستید، پی آر پی زانو میتواند انتخابی عالی برای بازگشت به زندگی پرتحرک شما باشد. برای آشنایی بیشتر با این روش، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
مزایای پی آر پی زانو
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به صورت اتولوگ است، به این معنی که خون از خود بیمار گرفته میشود و به راحتی از ورید بیمار جمع آوری میشود. به دلیل این ویژگیها، پی آر پی عموما به عنوان یک روش زیستی و ایمن مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله مزایای تزریق پی آر پی زانو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایمنی: پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) اتولوگ است، به این معنی که از بدن خود بیمار جمعآوری میشود، بنابراین محلول PRP طبیعی است و تزریق آن با خطرات کمی همراه است.
درمان ساده و کمتهاجم: تزریق PRP بدون نیاز به جراحی یا بخیه برای درمان زانو درد صورت میگیرد.
کاهش علائم آرتروز: تزریق PRP میتواند علائم آرتروز زانو را تسکین دهد، زیرا فاکتورهای رشد مانند هپاتوسیت و فیبروبلاست سینوویال در پلاکتها حضور دارند که به بازسازی غلظت هیالورونیک اسید در زانو کمک میکنند. این فرآیند باعث ترمیم آسیب مفصلی میشود و از پیشرفت آرتروز زانو جلوگیری میکند.
کاهش التهاب: تزریق PRP فرآیند ترمیمی سریع، ایمن و مؤثری را فعال میکند و به مدیریت درد، التهاب و ورم کمک میکند.
کاهش وابستگی به دارو: استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت برای کنترل درد ناشی از آرتریت زانو، به کاهش نیاز به مسکنها و داروهای قوی دیگر برای کمک به رشد استخوان یا عضله کمک میکند.
کاربردهای پی آر پی زانو
پی آر پی زانو یک روش درمانی موثر است که میتواند زمان نیاز به جراحی مفصل را به تأخیر بیندازد، که از نظر درمانی بسیار مهم است. این روش همچنین برای بهبود علائم آرتروز زانو و کاهش التهاب مفاصل کاربرد دارد و گاهی برای درمان کشیدگی زانو نیز استفاده میشود. تزریق پی آر پی نه تنها بر زانو بلکه بر سایر مفاصل نیز تأثیر مثبت دارد. درمانهایی که با پی آر پی قابل انجام هستند عبارتند از:
- ناپایداری و نداشتن ثبات در مفاصل
- پیشگیری از تعویض مفصل زانو
- درمان سندرم تونل کارپال
- پیچخوردگی یا کشیدگی مفاصل
- درمان آرتروز
- دردهای مفصلی و مشکلات عضلانی اسکلتی
- پیچخوردگی رباط یا تاندونیت
- آسیبهای رباط صلیبی قدامی
- فشار و پارگی روتاتور کاف
بیشتر بخوانید: هزینه پی آر پی زانو چقدر است؟
پی آر پی زانو برای چه افرادی مناسب است؟
بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی بیماران و تاثیرات پی آر پی، نتایج نشان میدهد که این روش درمانی برای دو گروه از بیماران بسیار مناسب است. این افراد شامل موارد زیر هستند:
- افرادی که سن کمتری دارند و بدنشان توانایی بهتری در ترمیم دارد.
- افرادی که روشهای درمانی اولیه مانند فیزیوتراپی، ورزش، استراحت و آب درمانی را امتحان کردهاند ولی به نتیجه مطلوبی نرسیدهاند و میخواهند زمان جراحی را به تاخیر بیندازند.
- افرادی که به دلیل ضربه یا سانحه زانویشان آسیب دیده و نیاز به ترمیم مفصل دارند، میتوانند از پی آر پی زانو برای بهبود علائم و آسیبها بهره بگیرند.
- برخی افراد که نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو دارند ولی شرایط لازم برای این جراحی را ندارند، میتوانند با استفاده از پیآرپی زانو، زمان جراحی را به تاخیر بیندازند. این تکنیک به عنوان یک روش درمانی موقت به فرد کمک میکند تا بتواند درد و ناراحتی زانو را تا زمان جراحی تحمل کند.
- در مواردی که زانوها نیاز به ترمیم دارند و درمانهای دارویی مؤثر نبوده است، تزریق پیآرپی بهترین گزینه خواهد بود.
چه زمانی پی آر پی زانو توصیه نمیشود؟
- آرتروز پیشرفته و تخریب شدید مفصل زانو
- وجود عفونت فعال در بدن یا محل زانو
- ابتلا به بیماریهای خودایمنی فعال مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید
- اختلالات خونی، کمخونی شدید یا تعداد پایین پلاکت
- مصرف داروهای ضد انعقاد خون (مانند وارفارین یا آسپرین)
- سابقه یا وجود سرطان فعال در بدن
- دوران بارداری یا شیردهی
- افراد دارای بیماریهای مزمن کنترل نشده (مانند دیابت یا فشار خون بالا)
اقدامات قبل از انجام پی آر پی زانو
قبل از انجام پی آر پی، ضروری است که بیمار به طور کامل معاینه شود و تمام دستورالعملهای مربوط به این روش به او ارائه گردد. بیمار باید درباره بیماریهای زمینهای و استفاده از هرگونه دارو یا مخدر با پزشک صحبت کند. پزشک باید پیش از تزریق، نکات زیر را به بیمار اطلاع دهد:
- قبل از انجام تزریق پیآرپی، بیمار باید تمام داروهای ضد التهاب و انعقاد را حداقل ۴ روز قبل از آن قطع کند.
- معمولا، مصرف داروهای رقیق کننده و ویتامینها نیز برای چند روز قبل از تزریق قطع میشود.
- اگر بیمار داروی استروئیدی سیستماتیک مصرف میکند، باید حداقل چند روز قبل از تزریق آن را با مشاوره پزشک قطع کند.
- بیمار حتما باید قبل از تزریق، غذای کاملی مصرف کند تا از افت فشار جلوگیری شود.
- مصرف آب زیاد قبل از انجام پی آر پی زانو و پس از آن به او توصیه میشود.
پی آر پی زانو چگونه انجام میشود؟
برای انجام پی آر پی زانو، ابتدا خون بیمار جمع آوری میشود و سپس در کیتهای مخصوص قرار داده میشود که در دستگاه سانتریفیوژ قرار میگیرند. این دستگاه با چرخش در سرعت بالا، پلاکتها را از سایر اجزای خون مانند گلبولهای قرمز جدا میکند. سپس پلاسمای به دست آمده، که دارای مقادیر زیادی پلاکت و فاکتورهای رشد است، به زانو تزریق میشود و باعث بهبود درد و بازسازی مفصل میگردد. به دلیل میزان آسیب در ناحیه، این روند ممکن است در جلسات مختلف و با مقادیر متفاوت انجام شود. تمامی مراحل این فرآیند توسط پزشک در مطب انجام میشود و هر جلسه تقریبا 30 دقیقه به طول میانجامد.
چند جلسه پی آر پی برای زانو لازم است؟
تعداد جلسات موردنیاز برای تزریق پی آر پی زانو به شدت آسیب، سن بیمار، وضعیت کلی مفصل و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. در اغلب موارد، پزشکان توصیه میکنند که بیماران بین ۱ تا ۳ جلسه پی آر پی را در فواصل زمانی مشخص انجام دهند. در برخی موارد مزمن یا پیشرفته، ممکن است نیاز به جلسات بیشتری باشد تا نتایج بهتری حاصل شود.
بین هر جلسه، فاصله ۴ تا ۶ هفتهای در نظر گرفته میشود تا بدن فرصت داشته باشد فرآیند ترمیم را به درستی طی کند. بعد از پایان جلسات، بیمار ممکن است هر ۶ ماه تا یک سال یک بار، جلسه تقویتی پی آر پی را انجام دهد تا نتایج درمان پایدار بماند.
در نهایت، تشخیص دقیق تعداد جلسات باید توسط پزشک متخصص و پس از بررسی دقیق وضعیت زانو و عکسبرداریها انجام شود.
نتایج و تجربه بیماران از پی آر پی زانو
بسیاری از بیمارانی که از درد مزمن زانو، آرتروز یا آسیبهای مفصلی رنج میبردند، بعد از تزریق پی آر پی نتایج قابل توجهی را گزارش کردهاند. طبق بررسیهای انجام شده، اغلب بیماران بعد از چند هفته از انجام تزریق، کاهش درد، بهبود دامنه حرکتی و کاهش التهاب را تجربه کردهاند. برخی نیز عنوان کردهاند که توانستهاند فعالیتهای روزمره خود مانند پیاده روی، بالا رفتن از پله یا ورزشهای سبک را بدون درد یا با درد بسیار کمتر انجام دهند.
در افراد جوانتر یا کسانی که آرتروز در مراحل ابتدایی داشتهاند، اثرات درمانی پی آر پی زودتر و چشمگیرتر بوده است. همچنین بیماران میگویند که این روش در مقایسه با داروهای مسکن یا تزریقهای کورتون، اثر ماندگارتری دارد و باعث بهبود واقعی مفصل میشود، نه فقط تسکین موقت درد.
نکته مهمی که بسیاری از بیماران به آن اشاره کردهاند، بدون عارضه بودن تزریق و احساس امنیت از استفاده از خون خود برای درمان بوده است.
مقایسه پی آر پی زانو با جراحی یا فیزیوتراپی
درمانهای مختلفی برای درد زانو وجود دارد، اما پی آر پی، جراحی و فیزیوتراپی هر کدام نقش متفاوتی در روند بهبود دارند. شناخت تفاوتهای این روشها به بیماران کمک میکند تا تصمیم آگاهانهتری بگیرند.
پی آر پی (تزریق پلاسمای غنی از پلاکت) یک روش غیرجراحی و کمتهاجمی است که با استفاده از خون خود بیمار، به تحریک روند ترمیم بافت مفصل کمک میکند. این روش به خصوص در افراد مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط موثر است و با دوره نقاهت بسیار کوتاه همراه است. مزیت بزرگ آن، کاهش درد و التهاب بدون نیاز به برش جراحی یا مصرف مداوم دارو است.
در مقابل، فیزیوتراپی بیشتر بر تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود انعطاف پذیری و اصلاح الگوهای حرکتی تمرکز دارد. این روش بهتنهایی نمیتواند غضروف آسیبدیده را ترمیم کند، اما در کنار پی آر پی میتواند نقش مکمل مهمی داشته باشد.
جراحی زانو بهعنوان آخرین گزینه برای بیمارانی مطرح میشود که با درمانهای غیرجراحی بهبود نیافتهاند یا دچار آسیبهای شدید مانند پارگی لیگامان یا آرتروز پیشرفته هستند. جراحیها تهاجمیتر بوده و نیاز به دوران نقاهت طولانیتری دارند.
در مجموع، اگر شدت آسیب زانو متوسط یا کم باشد، پی آر پی میتواند گزینهای موثر و کمعارضهتر نسبت به جراحی باشد. همچنین در ترکیب با فیزیوتراپی، نتایج بهتری حاصل میشود.
ویژگیها | پی آر پی زانو | فیزیوتراپی زانو | جراحی زانو |
نوع درمان | غیرجراحی، تزریقی | غیرجراحی، تمرینات حرکتی | تهاجمی (نیاز به برش جراحی) |
هدف درمان | بازسازی بافت، کاهش التهاب و درد | تقویت عضلات، بهبود حرکت مفصل | اصلاح یا تعویض مفصل یا بافت آسیبدیده |
مناسب برای | آرتروز خفیف تا متوسط، آسیبدیدگیهای مزمن | تمام بیماران با درد یا محدودیت حرکتی | آسیبهای شدید یا آرتروز پیشرفته |
دوران نقاهت | کوتاه (معمولا چند روز) | ندارد یا بسیار کوتاه | بلندمدت (چند هفته تا چند ماه) |
اثربخشی در کاهش درد | بالا، بهویژه در مراحل اولیه آسیب | متوسط، بسته به همکاری بیمار | بسیار بالا در موارد پیشرفته |
عوارض جانبی | بسیار کم (به دلیل استفاده از خون خود بیمار) | تقریبا بدون عارضه | احتمال عفونت، لخته خون، سفتی مفصل |
هزینه | متوسط تا نسبتاً بالا | معمولا پایینتر | بالا |
نیاز به تکرار | معمولا بین ۱ تا ۳ جلسه | نیاز به جلسات متعدد | معمولا یک بار (در صورت موفقیت جراحی) |
مراقبت های بعد از تزریق پی آر پی
بعد از یک دوره استراحت، میتوانید مرخص شوید. به دلیل اینکه محل تزریق دردناک است، قبل از انجام تزریق لازم است هماهنگی لازم را برای انتقال به خانه با یکی از نزدیکان خود داشته باشید. رعایت مراقبت های بعد از پی آر پی زانو میتواند به اثربخشی و موفقیت درمان کمک کند، همچنین از بروز عوارض تزریق پی آر پی زانو جلوگیری می کند:
- بعد از تزریق PRP به زانو، حداقل تا 24 ساعت محل تزریق را یخ نگذارید. پس از یک روز، در صورت لزوم میتوانید یخ را به مدت 5 تا 10 دقیقه روی زانو قرار دهید و سپس معادل زمانی سرما درمانی کیسه آب گرم روی زانو اعمال کنید.
- پس از تزریق PRP، استفاده از داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب ممنوع است، به جای آن میتوانید برای رفع ناراحتی استامینوفن استفاده کنید
- محل تزریق باید حداقل تا 24 ساعت پس از درمان فشار نخورد، لمس نشود یا مالیده نشود و باید به مدت 48 ساعت پانسمان باشد.
- بعد از 24 ساعت، میتوانید دوش بگیرید، اما تا زمانی که تحمل درد یا دردی اندک وجود دارد، از تحمیل وزن به زانو خودداری کنید و از عصای زیر بغل یا واکر استفاده کنید.
- قبل از شروع مجدد ورزشهای سنگین مانند دو و دوچرخهسواری، با پزشک مشورت کنید. همچنین باید فعالیتهای روزمره که ممکن است وزن را به زانو وارد کنند، را به تاخیر بیندازید.
- درمان فیزیوتراپی و توان بخشی میتواند بهبودی پس از تزریق PRP را ارتقا دهد. شروع فیزیوتراپی را سه تا چهار هفته پس از درمان با پزشک مشورت کنید.
- از مکملهای تغذیهای مانند ویتامین E، روغن بذر کتان، روغن ماهی، ویتامین A، کورکومین، زردچوبه، آلوئهورا و آستاگزانتین پس از تزریق PRP خودداری کنید.
- مصرف سیگار یا مشروبات الکلی تا یک هفته پس از تزریق PRP ممنوع است، زیرا این مواد میتوانند فرایند بهبود را تحت تأثیر قرار دهند و عملکرد درمانی را کاهش دهند.
- روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید و از غذاهای مغذی استفاده کنید تا فرایند بهبود به خوبی پیش برود.
بعد از تزریق پی آر پی چه اتفاقی میافتد؟
بعد از تزریق، ممکن است شما در ناحیه زانوی خود کمی درد احساس کنید. این درد کاملا طبیعی است و نشان میدهد که بدن شما در حال سازگاری با ماده تزریقی و تأثیر آن بر مفصل است. پس از تزریق، توصیه میشود که آب زیادی بنوشید تا بدن را هیدراته نگه دارید.
با تکنیکی که از سوی متخصص ارتوپدی ارائه میشود، تزریق به طور کامل بدون درد انجام میشود و معمولاً بعد از آن احساس ناخوشایندی ندارید. ممکن است در ناحیه تزریق کمی تورم یا احساس سوزش وجود داشته باشد که این نیز طبیعی است و به طور معمول در یک روز بهبود مییابد.
سخن پایانی
پی آر پی زانو، با تحریک روند طبیعی بازسازی بدن، راهکاری موثر برای کاهش درد و بهبود عملکرد زانو است. اگر به دنبال روشی ایمن و نوین برای درمان مشکلات زانوی خود هستید، کلینیک ارتوپدی السا با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و تیم متخصص، آماده است تا بهترین خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. سلامت زانوی شما هدف اصلی ماست و در کلینیک ارتوپدی السا، تجربهای مطمئن و رضایتبخش خواهید داشت.
سوالات متداول
اثر تزریق پی آر پی دائمی نیست و مدت ماندگاری آن متغیر است. برخی درمانهای PRP میتوانند تا دو سال اثربخشی داشته باشند، اما برای بقیه، اثربخشی آن پس از تقریبا 9 ماه کمتر میشود.
تزریق پی آر پی معمولا دردناک نیست. بسته به محل تزریق، ممکن است هنگام انجام تزریق کمی احساس ناراحتی کنید و محل درمان پس از تزریق کمی حساسیت به لمس افزایش یابد.
به اکثر بیماران توصیه میشود که دو یا سه بار تزریق پی آر پی را در فواصل چند هفتهای انجام دهند. اما اگر آرتروز شدیدتر باشد یا ورزشکار باشید و مسابقه ورزشی مهمی در پیش باشد، نیاز به تعداد بیشتری از تزریقها ممکن است وجود داشته باشد.