آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین مشکلات مفصلی است که افراد بسیاری در سراسر جهان، به ویژه در سنین بالا، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این بیماری مفصلی می‌تواند به مرور زمان باعث درد، خشکی و محدودیت حرکت زانو شود و تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. با این حال، آشنایی با علل، علائم و روش‌های درمانی آن می‌تواند به پیشگیری از شدت بیماری و مدیریت بهتر آن کمک کند. در این مقاله، به بررسی جامع و دقیق آرتروز زانو و راهکارهای بهبود آن خواهیم پرداخت.
یکی از مفاصل اصلی بدن و محل شایع ایجاد آرتروز، مفصل زانو می باشد. این مفصل از اتصال بخش دیستال استخوان فمور و بخش پروگزیمال استخوان های تیبیا و فیبولا تشکیل می شود. همچنین یک استخوانچه ی کوچک تحت عنوان کشکک، در جلوی این مفصل قرار دارد. ساختارهای ذکر شده توسط لیگامان و رباط‌های داخل و خارج مفصلی حمایت می شوند. سطوح مفصلی هر یک از استخوان های ذکر شده کاملا صیقلی بوده و فضای بین آنها توسط مایع مفصلی پر می شود. بنابراین حین فعالیت، این استخوان ها به راحتی درون فضای مفصلی در دامنه ی حرکتی نرمال زانو قادر به جابجایی هستند.
با افزایش سن( بیش از 50 سال)، سطوح مفصلی به تدریج دچار آسیب شده و شکل نرمال خود را از دست می دهند. بنابراین حرکت زانو باعث تماس سطح استخوان ها به هم شده و زانو درد شدیدی ایجاد می کند. البته این اختلال می تواند در افراد جوان نیز رخ دهد. استئوآرتریت مفصل زانو را با نام های دیگری همچون: بیماری wear and tear یا بیماری دژنراتیو مفصلی نیز می شناسند. غیر از زانو، احتمال درگیری مفاصل دیگری همچون دست و لگن نیز بالا است.
پاتوژنز بروز آرتروز زانو
آرتروز زانو یا knee osteoarthritis شایع ترین نوع آرتریت غیر التهابی در دنیا می باشد. منظور ما از این جمله این است که فرایندهای التهابی مانند حمله ی سیستم ایمنی به مفاصل، ایجاد التهاب مفصلی یا ایجاد آنتی بادی های خودایمنی در بروز این بیماری نقش ندارند. همچنین شایع ترین علت درد مزمن مفصلی( درد طول کشیده و مداوم بیش از 6 هفته) در افراد بالای 45 سال است. مهمترین عوامل موثر در بروز این بیماری شامل: افزایش سن، چاقی( داشتن BMI بیشتر یا مساوی با 29) و استفاده ی بیش از حد از مفصل( overuse) می باشد. اما در بین این عوامل افزایش سن به عنوان مهم ترین ریسک فاکتور در نظر گرفته می شود. همچنین در تحقیقات مختلف دیده شده که خانم ها بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا می شوند.
به طور کلی در مفصل زانوی مبتلا، برخی تغییرات دژنراتیو رخ می دهد. این تغییرات شامل تشکیل استئوفیت ها( زوائد استخوانی اضافی)، کاهش حجم غضروفی و مایع سینوویال، کاهش غیر قرینه ی فضای مفصلی و ایجاد اسکلروز ساب کندرال است. تغییرات ایجاد شده به علت از بین رفتن سطح مفصلی و تماس مکرر استخوان ها به هم رخ می دهد. در بسیاری از موارد دیده شده که افراد مختلف دارای علائم رادیوگرافی مثبت به نفع استئوآرتریت مفصل زانو هستند ولی علائم بالینی در آنها وجود ندارد. بنابراین نمی توان از وجود تغییرات رادیولوژیکی به عنوان معیار تشخیص دهنده ی شدت بیماری و علائم آن استفاده کرد.
علل بروز آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز است که حتی ممکن است جوانان را نیز درگیر کند. این بیماری محدود به سن خاصی نیست، اما معمولا در افراد مسن بیشتر دیده می‌شود. بر اساس تحقیقات پزشکی، خطر ابتلا به آرتروز زانو با افزایش سن، به‌ویژه در افراد بالای ۴۵ سال، بیشتر می‌شود. همچنین شواهد نشان می‌دهد که زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
علل مختلفی برای بروز آرتروز زانو وجود دارد، از جمله:
- افزایش سن که مهمترین عامل در بروز این بیماری است.
- اضافه وزن که فشار زیادی به مفاصل، به‌ویژه زانوها وارد می‌کند.
- عوامل ژنتیکی
- تفاوت‌های جنسیتی
- آسیب‌هایی که ناشی از فشارهای مکرر به زانو هستند، مثلا در شغل‌هایی که نیاز به فعالیت‌های فیزیکی سنگین دارند.
- ورزش بیش از حد یا انجام منظم ورزش‌هایی مثل فوتبال و تنیس
- بیماری‌های دیگر مانند روماتیسم مفصلی و برخی اختلالات متابولیکی مثل افزایش غیرطبیعی آهن یا تولید بیش از حد هورمون رشد
علل ژنتیکی، محیطی و مادرزادی موثر در بروز آرتروز زانو
عوامل ژنتیکی: پلی مورفیسم برخی ژن ها همچون ژن GDF5 در بروز درد زانو و آرتروز این مفصل، نقش مهمی دارد. در 30 موارد بروز OA زانو زمینه ی ارثی داشته است، اما این میزان برای آرتروز مفصل هیپ و دست، بیشتر است.
عوامل محیطی: هر گونه آسیب تروماتیک که باعث ایجاد اختلال در عملکرد ساختارهای حمایتی زانو یا آناتومی طبیعی آنها شود، می تواند در بروز آرتروز زانو نقش داشته باشد. به عنوان مثال، بروز شکستگی در خط مفصلی زانو می تواند احتمال ابتلا به OA را افزایش دهد. دو بیماری نسبتا شایع که در بروز آرتروز زانو نقش دارند شامل genovalgeus و genovalgume هستند. این دو بیماری با تغییر محور مفصل زانو همراهی دارند. در این بیماری ها مفصل منحرف شده و لبه های آن آسیب می بیند، در نتیجه دچار افزایش ریسک ابتلا به OA می شود.
عوامل مادرزادی: از جمله علل مادرزادی موثر در بروز آرتروز زانو می توان به: دیسپلازی مادرزادی استخوانی، بیماری legg perthes و slipped capital femoral epiphysis اشاره کرد.
علائم تشخیصی OA در مفصل زانو
زانو درد و سایر علائم تشخیصی در آرتروز زانو به صورت تدریجی بروز پیدا می کنند. تمام قسمت های مفصلی در طول زمان دچار آسیب و تخریب می شوند. در ابتدا تغییرات و تخریب مفصلی به صورت تدریجی و فوکال رخ داده و در ادامه تمام مفصل را در بر می گیرد. فشار وارد شده ناشی از وزن، باعث تشدید تخریب مفصلی و افزایش ضخامت استخوان و اسکلروز آن می شود. درد ناشی از OA زانو به علت تحریک و تخریب ساختار هایی همچون سینوویوم، لیگامان ها، کپسول مفصلی، عضلات و پریوست استخوانی می باشد. در مراحل ابتدایی بیماری درد بیمار تنها حین فعالیت بیش از حد معمول رخ می دهد. با پیشرفت تخریب مفصلی، درد بیمار در حال استراحت نیز ایجاد می شود. همانگونه که قبل تر اشاره شد، تغییرات ایجاد شده در بررسی های رادیوگرافی نمی توانند ارتباط موثری را بین علائم و شدت بیماری نشان دهند.
علائم آرتروز زانو می‌تواند شامل مجموعه‌ای از مشکلات و ناراحتی‌ها باشد که به مرور زمان شدت پیدا می‌کند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دردهای شدید که با فعالیت افزایش پیدا می‌کند
- تورم و التهاب در مفصل
- احساس گرمی در ناحیه زانو
- خشکی زانو، مخصوصاً پس از نشستن طولانی یا هنگام صبح
- کاهش توانایی در حرکت زانو مانند دشواری در بالا رفتن از پله‌ها
- شنیدن صداهایی مثل خرد شدن یا تق تق هنگام حرکت دادن زانو
- کاهش انعطاف‌پذیری مفصل
- تغییر شکل و اندازه مفصل
- تغییر حالت پاها مانند پرانتزی شدن یا زانوی کج
- احساس ضعف یا بی‌ثباتی در زانو
اقدامات تشخیصی روتین برای OA
در صورت بروز هر یک از علائم آرتروز، نیاز به معاینه فیزیکی توسط پزشک ضروری است تا تشخیص قطعی آرتروز زانو انجام شود. پزشک ابتدا با بررسی سوابق پزشکی بیمار و ارزیابی دقیق علائم، به تشخیص این بیماری می‌پردازد. در این فرآیند، ممکن است نیاز به انجام آزمایشاتی مانند رادیوگرافی یا ام‌آرآی باشد تا وضعیت مفصل زانو بهتر مشخص شود. علاوه بر این، آزمایش خون نیز ممکن است برای بررسی سایر بیماری‌ها نظیر روماتیسم مفصلی که نوعی دیگر از آرتروز است، تجویز شود.
- Tap مایع مفصلی: در بررسی مایع مفصلی گرفته شده از بیماری که با درد زانو مراجعه کرده است می توان تعداد WBC را بررسی کرد. اگر تعداد آنها کمتر از 2000 باشد، شدیدا به نفع OA است.
- گرافی ساده زانو: این گرافی می تواند کاهش غیر قرینه فضای مفصلی، تشکیل استئوفیت و همچنین ایجاد اسکلروز ساب کندرال را نشان دهد. البته اندیکاسیون اصلی اخذ گرافی در بیماران OA شامل: عدم پاسخ به درمان و وجود یافته های غیر تیپیک در بیمار، است.
- MRI: بهترین روش بررسی تغییرات مفصلی ایجاد شده و میزان آسیب زانو، استفاده از MRI برای آرتریت زانو است. در این بررسی تشخیصی امکان مشاهده ی میزان سینوویت بیمار قابل مشاهده است. این عامل ارتباط مستقیمی با شدت درد بیمار دارد.
درمان های آرتروز زانو
برای درمان آرتروز می توان از روش های درمانی مختلف همچون: درمان غیر جراحی آرتروز( دارو درمانی و اقدامات ساپورتیو مفصلی)، درمان آرتروز با سلول بنیادی، درمان آرتروز با پی آر پی و در نهایت درمان جراحی، استفاده کرد.
درمان غیر جراحی آرتروز
درمان‌های غیر جراحی آرتروز زانو معمولا برای کاهش درد، بهبود حرکت مفصل و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده می‌شوند. این روش‌ها شامل تغییرات در سبک زندگی، استفاده از داروها و تکنیک‌های فیزیکی مختلف است که می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. برخی از این درمان‌ها عبارتند از:
درمان دارویی آرتروز زانو
در مراحل اولیه آرتروز زانو، به کار گیری روش‌های غیرجراحی می‌تواند به تسکین درد بیماران کمک کند. در این مرحله، ترکیبی از داروها و درمان‌های مکمل می‌تواند موثر باشد. از جمله روش‌های درمانی می‌توان به مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، فیزیوتراپی، و تزریق کورتون اشاره کرد که همگی با هدف کاهش التهاب و درد به کار می‌روند.
داروهای رایج در درمان آرتروز زانو
برخی از داروهایی که معمولا برای کنترل علائم آرتروز زانو تجویز می‌شوند عبارتند از:
- مسکن‌هایی مثل استامینوفن برای کاهش درد
- کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب مفصل
- داروهای ضد ویروسی که روند التهاب را کاهش داده یا متوقف می‌کنند (که معمولا باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند)
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن
تزریق ژل
یکی از روش‌های دارویی برای درمان آرتروز زانو، تزریق ژل حاوی هیالورونیک اسید به داخل مفصل است. این ژل شامل اسیدی است که به طور طبیعی در مایع مفصلی زانو وجود دارد و وظیفه اصلی آن کاهش اصطکاک بین سطوح مفصل و حفاظت از غضروف‌هاست. در افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، غلظت هیالورونیک اسید در مفصل کاهش می‌یابد، بنابراین تزریق این ماده می‌تواند به کاهش فشار و تسکین درد کمک کند.
با تزریق هیالورونیک اسید، اگرچه تسکین فوری درد به‌دست نمی‌آید، اما با گذشت زمان درد کاهش می‌یابد و بیماران می‌توانند حرکت بهتری داشته باشند. همچنین این تزریق ممکن است به تحریک مفصل برای تولید بیشتر این اسید طبیعی کمک کند. گرچه این روش اثری ضدالتهابی و کاهش‌دهنده درد دارد، اما باعث بازسازی غضروف آسیب‌دیده نمی‌شود و بهتر است به همراه سایر درمان‌های آرتروز استفاده شود.
تزریق پی آر پی prp
PRP مخفف عبارت پلاسمای غنی از پلاکت است که به سرمی اشاره دارد که مقدار پلاکت آن به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. روش تزریق پی آر پی بر پایه بهره‌گیری از توان ترمیمی طبیعی بدن بیمار برای بهبود آسیب‌های موجود عمل می‌کند.
پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد و ترمیم هستند و زمانی که غلظت آنها به پنج برابر میزان طبیعی افزایش می‌یابد، توانایی بیشتری در تحریک تکثیر سلولی و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده مانند غضروف و لیگامان‌ها پیدا می‌کنند. به همین دلیل، این روش به عنوان یک درمان موثر برای آرتروز زانو شناخته شده است.
در روش PRP، ابتدا مقدار مشخصی خون از بیمار گرفته می‌شود و سپس این خون با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ به اجزای مختلف آن از جمله پلاکت‌ها، گلبول‌های قرمز و پلاسما تفکیک می‌شود. پلاکت‌های غنی شده، پس از بی‌حس کردن موضعی، به مفصل زانو تزریق می‌شوند.
این تزریق با هدف رساندن پلاکت‌های فعال به محل آسیب‌دیده انجام می‌شود تا فرایندهای ترمیمی بدن تقویت شده و عوامل رشد پلاکت‌ها به کاهش التهاب و ترمیم بافت‌های جدید کمک کنند. معمولا اثرات این درمان پس از 3 تا 4 روز ظاهر می‌شود و حداکثر تأثیر آن در حدود 4 هفته پس از تزریق است.
برای دستیابی به نتایج مطلوب، حداقل سه تزریق PRP توصیه می‌شود که با فاصله زمانی 1 تا 4 هفته انجام می‌گیرد. تزریق دوم معمولا یک هفته بعد از تزریق اول و تزریق سوم بین 10 تا 30 روز پس از تزریق دوم انجام می‌شود. اثرات این روش معمولا دائمی و تسکینی نیست و برای بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز زانو نتایج مثبتی به همراه دارد.
استفاده از سلول های بنیادی
استفاده از سلول های بنیادی جهت درمان بیماری ها، جز روش های نوین درمانی است. متاسفانه هنوز نقش سلول های بنیادی مزانشیمال مفصلی در بهبود و ترمیم مفصل زانو در OA هنوز به خوبی مشخص نشده است. سلول های بنیادی مزانشیمال مفصلی با سلول های مغز استخوان تفاوت دارند. این سلول ها در بافت های مختلفی همچون: استخوان ساب کندرال، مایع سینوویال، بافت چربی و غشا سینوویوم، حضور دارند. تحقیقات گسترده ای در این زمینه در حال انجام است و از سلول های بنیادی این ناحیه برای ترمیم غضروف ها استفاده می شود.
درمان‌های جراحی آرتروز زانو
برای درمان آرتروز زانو، معمولا از روش‌های غیرجراحی و خانگی بهره‌برداری می‌شود. با این حال، در مواردی که این روش‌ها و درمان‌های دارویی نتوانند به بهبود وضعیت بیمار کمک کنند، معمولا به جراحی روی می‌آورند.
درمان جراحی آرتروز زانو به سه روش اصلی انجام می‌شود:
جراحی آرتروسکوپی
در روش آرتروسکوپی زانو، جراح ارتوپد با ایجاد یک شکاف کوچک بر روی مفصل زانو، لوله‌ای به نام آرتروسکوپ را به محل آسیب وارد می‌کند. این کار به جراح این امکان را می‌دهد که به‌طور واضح داخل مفصل زانو را مشاهده کرده و مکان دقیق جراحی را مشخص کند. این روش به عنوان یک تکنیک کم‌تهاجمی برای تشخیص و درمان آرتروز زانو شناخته می‌شود و معمولا به صورت سرپایی انجام می‌گیرد.
این روش به ویژه در مواقعی کاربرد دارد که بیمار درد شدید و مداوم در مفصل زانو احساس می‌کند و این درد به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهد. همچنین، در شرایطی که خارهای استخوانی به دلیل آسیب شدید به غضروف در ناحیه مفصل تشکیل شده‌اند یا تکه‌هایی از غضروف در مایع مفصل باقی مانده‌اند، جراحی آرتروسکوپی معمولاً به کار گرفته می‌شود.
جراحی استئوتومی
در روش جراحی استئوتومی، که به عنوان جراحی پای پرانتزی نیز شناخته می‌شود، بخشی از استخوان زانو با استفاده از ابزار خاصی برش داده می‌شود. این تکنیک معمولا زمانی به کار گرفته می‌شود که وزن بدن به طور نامتعادل بر سطح مفصل زانو توزیع می‌شود و این عدم تعادل با خم شدن زانو تشدید می‌گردد.
در این روش، جراح تغییراتی در استخوان درشت نی ایجاد می‌کند و مفصل را جابه‌جا می‌سازد تا محور مکانیکی از روی غضروف آسیب‌دیده خارج شود. این اقدام باعث توزیع بهتر فشار بر سطح مفصل می‌گردد. در نهایت، بخشی که بریده شده است، با استفاده از پلیت و پیچ به یکدیگر ثابت می‌شود تا به بهبود عملکرد زانو کمک کند.
درمان‌های خانگی آرتروز زانو
برخی افراد معتقدند که آرتروز زانو تنها مختص افراد مسن است، اما این باور کاملا نادرست است. آرتروز زانو می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله استفاده نادرست از مفاصل، اضافه وزن یا انجام ورزش‌های شدید در هر سنی بروز کند.
روش‌ها و درمان‌های خانگی متعددی وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و علائم آرتروز کمک کنند. اما باید توجه داشت که اکثر این درمان‌ها به تنهایی نمی‌توانند به بهبودی دائمی این بیماری منجر شوند و بهتر است در کنار سایر روش‌های درمانی برای تأثیر بیشتر استفاده شوند.
آب درمانی
آب نقش مهمی در تقویت بدن افراد دارد و می‌تواند به درمان آرتروز زانو کمک کند. ورزش‌هایی نظیر شنا نه تنها به کاهش وزن کمک می‌کنند، بلکه فشار روی مفاصل را نیز کاهش داده و در نتیجه به بهبود وضعیت آرتروز زانو در طول زمان می‌انجامند.
آب‌درمانی می‌تواند در کاهش چربی‌های بدن، بهبود تحرک و هماهنگی حرکتی، ارتقاء روحیه و افزایش کیفیت زندگی موثر باشد و به طور موقت درد ناشی از آرتروز زانو را تسکین دهد. بنابراین، افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند می‌توانند برای کاهش دردهای مداوم خود، سه بار در هفته و هر بار به مدت 60 دقیقه از آب‌درمانی استفاده کنند.
کاهش وزن
یکی از عوامل تأثیرگذار بر بیماری آرتروز زانو، اضافه وزن است. هنگامی که وزن بدن بر روی پاها قرار می‌گیرد، فشار ناشی از این وزن بر مفاصل افزایش می‌یابد و این فشار می‌تواند به تجزیه بافت غضروف منجر شود و وضعیت آرتروز زانو را تشدید کند. بنابراین، کاهش وزن می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود این بیماری کمک کند.
گرم و سرد کردن زانو
گرما موجب افزایش جریان خون، کاهش سفتی مفاصل و تسکین درد عضلات می‌شود، در حالی که سرما باعث انقباض عروق، کاهش گردش خون و تسکین درد و ورم می‌گردد. افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، می‌توانند از تکنیک‌های گرما و سرما برای کاهش درد ناشی از این بیماری بهره ببرند. با این حال، برای برخی از افراد این روش‌ها ممکن است منجر به آسیب‌های پوستی شود، بنابراین در این صورت باید از آنها پرهیز کرد.
برای گرم کردن زانو، می‌توانید از دوش آب گرم استفاده کنید یا حوله یا بطری آب گرم را بر روی نقاط دردناک و زانو قرار دهید. برای خنک کردن زانو، می‌توانید یک کیسه یخ را در یک پارچه تمیز بپیچید و آن را روی ناحیه دردناک بگذارید، یا مفصل آسیب‌دیده را در آب یخ غوطه‌ور کنید.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی به کاهش تولید هورمون استرس کورتیزول و همچنین ماده انتقال‌دهنده عصبی کمک می‌کند و به این ترتیب، درد ناشی از آرتروز زانو نیز کاهش می‌یابد. علاوه بر این، ماساژ موجب افزایش سطح سروتونین می‌شود که به بهبود خلق و خو و آرامش اعصاب فرد می‌انجامد. بنابراین، می‌توان گفت که ماساژ منظم عضلات و مفاصل زانو می‌تواند به تسکین درد ناشی از آرتروز کمک کند.
درمان گیاهی
سنجد به عنوان منبعی غنی از مس، از دیرباز برای درمان مشکلات مفصلی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، استفاده از روغن‌های گیاهی نظیر روغن کنجد و روغن زیتون نیز می‌تواند در درمان‌های موضعی آرتروز زانو بسیار مؤثر باشد.
استفاده از زانوبند طبی
برای کاهش فشار ناشی از اضافه وزن بر روی زانوها، می‌توان از زانوبندهای طبی بهره برد. این زانوبندها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
زانوبندهای محافظ: این بریس‌ها به عنوان محافظ زانو عمل می‌کنند و معمولا در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی قابل تهیه هستند.
زانوبندهای سفارشی: این نوع زانوبندها به طور اختصاصی برای هر فرد ساخته می‌شوند و معمولا توسط پزشک تجویز می‌شوند. این بریس‌ها بیشتر برای انواع خاصی از آرتروز زانو که موجب محدودیت حرکت در داخل و خارج مفصل می‌شوند، موثر هستند و برای سایر انواع آرتروز الزاما مناسب نیستند.
راه های پیشگیری از بروز آرتروز در زانو
جهت پیشگیری از بروز آرتروز زانو، اصلاح روش زندگی بهترین اقدام است. افراد high risk شامل خانم ها، افراد دارای اضافه وزن و تمام افرادی که دارای مشاغل سنگین هستند باید روش های تقویت عضلات و پیشگیری از آسیب ساختارهای زانو را بشناسند. راه های دیگری همچون استفاده از کفش مناسب جهت کاهش فشار وارد شده به زانو، استفاده از brace جهت اصلاح دفورمیتی های مادرزادی، استفاده از زانوبند های طبی برای حفظ استخوان ها در محل، فیزیوتراپی و تقویت عضلات، نیز می تواند در پیشگیری از OA زانو نقش داشته باشد.
خدمات کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی بین المللی السا
بخش ارتوپدی کلینیک فوق تخصصی بین المللی السا با بهره‌گیری از بهترین ابزار و زبده‌ترین و مجرب‌ترین جراحان و اساتید دانشگاه، خدمات تخصصی را مطابق با استانداردهای جهانی را به بیماران مبتلا به مشکلات ناشی از آسیب های ارتوپدی و بیماری های سیستم عصبی، عضلانی، اسکلتی ارائه می دهد. ما در کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی بین المللی السا به ارائه بهترین مراقبت ممکن به بیماران خود افتخار می کنیم.
